در عصر حاضر با افزایش رو به رشد زندگی ماشینی بیماری هایی پدید آمده اند که شاید بتوان گفت بی ارتباط با سبک زندگی نیستند.زندگی ماشینی تحرک را به شدت کاهش داده و رژیم غذایی را دچار تحول نموده است.
همه این عوامل دست به دست هم داده تا وضعیت سلامت دچار اختلال شود و بیماری هایی تحت عنوان بیماری های نشیمنگاهی مانند بواسیر، هموروئید، کیست مویی، شقاق و فیستول پدید آیند. این بیماری ها ناحیه مقعد را درگیر نموده و می توانند علائم متفاوتی را ایجاد کنند.
با توجه به شیوع گسترده این بیماری ها، آشنایی با دلایل و روش های پیشگیری می تواند شما را از ابتلا به آنها در امان دارد و یا در صورتی که مبتلا به آنها شده اید، راه چاره ای را برای آن بیابید. مهمترین بیماری های نشیمنگاهی بدین شرح است :
بواسیر (هموروئید)
بواسیر یا هموروئید شایع ترین بیماری ناحیه نشیمنگاهی است. بر طبق آمار منتشر از هر دو نفر حداقل یک نفر برای یکبار هم که شده بواسیر را در طول زندگی خود تجربه می کند. این بیماری قدمتی چند صد ساله دارد اما امروزه بیش از پیش مشاهده می شود.
بواسیر یا هموروئید چیست؟
بواسیر به عروق مقعد که در اثر اعمال فشار متورم شده اند، گفته می شود. به بیانی دیگر: بالشتک های مقعدی که هموروئید نام دارند و به عمل دفع مدفوع کمک می کنند، در صورتی که این بالشتک ها به هر دلیلی تحت فشار قرار گیرد. دچار تورم و التهاب شده و در اثر برخورد با مدفوع سفت می تواند خونریزی نماید.
انواع بواسیر
بسته به نوع عروق درگیر در بیماری به دو دسته بواسیر داخلی و خارجی تقسیم میشود. در نوع داخلی عروق هموروئید داخل مقعد درگیر بیماری می شود و در نوع خارجی عروق خارج مقعد درگیر عارضه خواهد شد.
علائم
اگر یکی از علائم زیر را دارید، بهتر است برای معاینه و تشخیص به پزشک متخصص مراجعه نمائید
- درد شدید و تیرکشنده ناحیه مقعد
- دفع خون در مدفوع به خصوص همزمان با اجابت مزاج (بواسیر خونی)
- سوزش و خارش مقعد
- حس کامل نشدن فرآیند دفع
- تورم و قرمزی مقعد
- مشاهده زائده های گوشتی بیرون زده از مقعد
علت
همان طور که ذکر شد بواسیر در اثر اعمال فشار وارده بر مقعد بروز می کند. عواملی که می توانند فشار بیش از اندازه به مقعد وارد کنند، عبارتند از :
- زایمان
- بارداری
- رابطه جنسی مقعدی
- استعال دخانیات
- یبوست
- اسهال
- جابه جایی اشیاء سنگین
- کهولت سن
درمان
بواسیر بسته به درجه ی بیماری و میزان پیشرفت آن به طرق مختلفی درمان می شود. اولین خط درمان رعایت نکاتی برای تغییر سبک زندگی و از بین بردن عامل بیماری است. راهکارهای مختلف برای درمان هموروئید به این شرح است:
درمانهای خانگی
- فیبر : مهمترین علت بروز هموروئید، یبوست مداوم و مزمن است. مصرف فیبر می تواند با افزایش حجم مدفوع به درمان بواسیر کمک کند. خوراکی هایی مانند سبزیجات، میوه ها و غلات از منابع اصلی فیبر به شمار می روند.
- آب کافی : مصرف کافی آب به بهبود عملکرد روده و نیز نرم نمودن مدفوع و درمان یبوست کمک می کند. میزان تعیین شده مصرف آب برای هر فرد 8 لیوان در روز تعیین شده است.
- ورزش و تحرک : ورزش تاثیر مثبتی در درمان انواع بیماری ها دارد. ورزش می تواند با بهبود عملکرد روده و افزایش گردش خون در درمان هموروئید موثر باشد. اما از انجام ورزش های سنگین اجتناب نمایید.
- حمام سیتز : حمام سیتز نوعی آب درمانی به شمار می رود. برای این منظور می بایست تمامی نواحی کفل و لگن را در آب نسبتاً گرم قرار داد. این امر موجب می شود، گردش خون در این ناحیه افزایش پیدا کرده و بیماری درمان شود.
درمان دارویی
همراه با درمان های خانگی می توان از درمان های دارویی برای بهبودی این بیماری استفاده نمود. این دارو ها می توانند شامل مسکن ها برای کاهش درد، اسپری و پماد های لیدوکائین برای برطرف کردن درد و التهاب و سایر پماد ها و محلول های مخصوص درمان بواسیر باشد. برخی از مهمترین پمادها به این شرح است:
پماد ام جی
- آنتی هموروئید
- هیدروکورتیزون
- نیتروگلیسیرین و ....
روش های درمان پزشکی
در صورتی که بواسیر پیشرفته تر شود، امکان درمان آن با داروها امکان پذیر نبوده و باید از به پزشک مراجعه کرده و طبق تشخیص دکتر یکی از روشها برای درمان اتخاذ شود. روشهای مختلفی برای درمان وجود دارد.
جراحی سنتی
قدیمی ترین روش جراحی یا هموروئیدکتومی نام دارد. هموروئیدکتومی شامل از بین بردن بافت هموروئیدی با استفاده از تیغ جراحی است. این روش نیاز به بستری در بیمارستان داشته و ممکن است بیمار بعد از درمان درد و خونریزی شدیدی را متحمل شود.
همچنین هموروئیدکتومی ممکن است با عوارض جانبی مختلفی مثل بی اختیاری مدفوع همراه شود. به علاوه در برخی موارد نتیجه قطعی از این درمان حاصل نمی شود و بیماران شاهد عود مجدد بیماری هستند.
سایر تکنیک های جراحی شامل درمان با رابربند، اسکلروتراپی و .. می باشد که تمامی این روش ها تقریبا منسوخ شده که برخی از ایرادات آن به شرح زیر می باشد:
- بیمار می بایست بیهوش شود
- حداقل یک روز در بیمارستان یا کلینیک بستری شود
- خونریزی حین و بعد از عمل
- طولانی بودن دوران نقاهت
درمان با لیزر
بهترین راهکار نوین برای درمان بواسیر یا هموروئید، لیزر درمانی است. در این روش با استفاده از اشعه مادون قرمز و بدون آسیب به بافت های اطراف و عضله اسفنکتر، بافت متورم شده از بین می رود. از آنجایی که در این روش به عروق و اعصاب آسیب وارد نمی شود، بیمار درد و خونریزی را بعد از عمل تجربه نمیکند.
در ضمن این روش درمانی سرپایی انجام شده و نیازی به بستری در بیمارستان ندارد، در نتیجه بهترین انتخاب برای افرادی است که نمی توانند طولانی مدت مرخصی بگیرند. از دیگر مزیت های لیزر درمانی می توانیم به قطعی بودن این روش درمانی، سریع بودن آن و هزینه مناسب لیزر اشاره کنیم.
شقاق یا فیشر
این بیماری به زخم مقعدی نیز معروف است. شقاق نیز همانند بواسیر در اثر اعمال فشار بیش از اندازه به مقعد ایجاد می شود. شقاق موجب بروز زخمی عمیق و طولی در دیواره مقعد می گردد، به گونه ای که ممکن است این زخم علاوه بر پوست تا عضله اسفنکتر کشیده شود.
هر مقدار که این بیماری پیشرفته تر شود، زخم عمیق تر شده و درمان را با مشکل مواجه می کند، پس لازم است در صورت ابتلا به بیماری هرچه سریع تر برای درمان آن اقدام نمایید.
علت
شقاق در اثر عوامل مختلفی ایجاد می شود. این عوامل فشار وارده بر مقعد را افزایش داده و موجب آسیب به دیواره آن می شود. برخی از علل بروز به این شرح است:
- بارداری
- زایمان
- رابطه مقعدی
- یبوست و اسهال مزمن
- جابه جایی اجسام سنگین
علائم
- درد
- خونریزی
- خارش
- سوزش
- زخم مقعد و التهاب پوست اطراف مقعد
درمان شقاق
برای درمان شقاق حاد در مرحله ابتدایی می توان از درمان های خانگی و گیاهی استفاده نمود، اما بیماری در مراحل پیشرفته نیاز به درمانهای جدی تر و تهاجمی دارد.
درمان خانگی
استفاده از درمان های خانگی در اغلب موارد پاسخگو بوده و یا حداقل به رفع علائم شقاق مانند درد، سوزش، خارش، خونریزی کمک می نماید.
البته میزان تاثیرگذاری این روش ها بستگی به میزان پیشرفت بیماری دارد. در مرحله ابتدایی بیماران می بایست با انجام راهکارهایی از یبوست جلوگیری نموده و یا آن را درمان نمایند. برای این مورد مصرف فیبر و آب به میزان کافی، ورزش و تحرک و حمام سیتز پیشنهاد می شود. پس از این مرحله می توان از درمانهای گیاهی مثل استعمال آلوئه ورا، روغن زیتون،سرکه سیب، عسل و .... برای بهبودی زخم و جلوگیری از عفونت آن استفاده نمود.
درمان دارویی
استفاده از پماد و داروهای مختلف به منظور رفع علائم بیماری در کنار درمانهای خانگی توصیه می شود. این پماد معمولاً موثر واقع می شوند، مگر آنکه شقاق وارد مرحله مزمن خود شده باشد. برخی از پماد هایی که به رفع علائم کمک می کنند، به این شرح است:
- پماد گلیسیرین تری نیترات
- مسدود کننده کانال کلسیم
- لیدوکائین
- آنتی فیشر
- تزریق بوتاکس
جراحی
در صورتی که شقاق وارد مرحله مزمن شده و مرتباً عود می کند. استفاده از درمان های گیاهی و خانگی کارساز نبوده و باید از درمان های تهاجمی تری استفاده نمود. جراحی یکی از درمان های موثر به شمار رفته ولی همراه با مشکلات بسیار، ممکن است عوارضی مانند بی اختیاری را برای بیمار ایجاد نموده و یا درمان قطعی نباشد.
جراحی شقاق به روش های مختلفی انجام می شود. این روشها عبارتند از :
- اتساع دریچه مقعد، کشش دریچه‌ی عضلانی مقعد
- برداشت اسفنکتر داخلی (اسفنکتروتومی)، ایجاد برش در عضله اسفنکتر داخلی
- فیشرکتومی، جدا کردن بخشی از عضله و ترمیم زخم
درمان شقاق با لیزر
درمان با لیزر هیچ یک از مشکلات جراحی را به همراه نخواهد داشت. در این روش به جای استفاده از چاقو از اشعه لیزر برای برش عضله و ترمیم زخم استفاده می شود. در نتیجه آسیب کمتری به عضله وارد شده و احتمال بی اختیاری مدفوع وجود نخواهد داشت. از سایر مزیت های لیزر درمانی می توانیم به قطعی بودن این روش درمانی، بدون نیاز به بستری در بیمارستان و به جای نماندن زخم اشاره کرد.
فیستول مقعدی
به ایجاد مجرای (حفره یا سوراخ) غیر طبیعی مابین دو عضو از بدن فیستول اطلاق می شود. که در اثر پیشروی عفونت درمان نشده و یا همان آبسه ایجاد می شود.
فیستول معمولاً کانال مقعد را به پوست اطراف مقعد متصل می کند. این بیماری عفونی به شت دردناک است و باید هرچه سریع تر درمان شود، زیرا هر مقدار عفونت گسترده تر شود، درمان با اختلال مواجه خواهد شد.
علت
همان طور که اشاره کردیم، فیستول در اثر آبسه درمان نشده ایجاد می شود. تقریباً از هر دو نفر مبتلا به آبسه یک نفر دچار فیستول می شود. دلایل مختلفی برای بروز این بیماری وجود دارد، این عوامل کمتر شایع عبارتند از :
- سرطان
- بیماریهای التهابی روده مثل کرون و کولیت
- دیورتکولیت
- هیدرآدنیت چرکی
- ابتلا به عفونت های جنسی مثل HIV و کلامیدیا
- عوارض جراحی در نزدیکی مقعد
علائم
مهمترین علائم فیستول عبارتند از :
- درد شدید بخصوص هنگام نشستن
- آبسه مقعدی مکرر
- بی اختیاری
- سوزش و خارش
- ترشحات چرکی و خونی
- رویت سوراخ فیستول
- التهاب پوست اطراف مقعد
درمان
درمان فیستول برخلاف هموروئید و شقاق، با استفاده از درمان های خانگی و دارویی امکان پذیر نبوده زیرا تا به حال هیچ دارویی برای از بین بردن مجرای ایجاد شده، تولید نشده است. البته استفاده از درمانهای خانگی و دارویی قبل از عمل جراحی می تواند به کاهش التهاب و عفونت و درمان کمک نماید.
جراحی فیستول
تکنیک های مختلفی برای جراحی فیستول و از بین بردن مجرای ایجاد شده وجود دارد. در این روشها پزشک سعی می کند با حداقل آسیب به عضله اسفنکتر مقعدی مجرای ایجاد شده را تخلیه کرده و ترمیم نماید. با این حال جراحی فیستول ریسک بالایی در ایجاد عوارضی مانند بی اختیاری دارد.
جراحی فیستول نیاز به بستری در بیمارستان دارد، که شاید این امر برای همه افراد مقدور نباشد. از طرفی معمولاً جراحی به روش باز انجام شده، یعنی از بخیه برای بستن زخم استفاده نمی شود، در نتیجه بیمار باید دوره نقاهت طولانی مدتی را تجربه نماید.
با وجود همه این مشکلات ممکن است پس از جراحی مجدداًفیستول عود نماید، زیرا امکان برطرف کردن عفونت به طور کامل وجود ندارد.درمان فیستول با لیزر
بهترین راهکار برای درمان فیستول مقعدی لیزر درمانی است. در این روش با استفاده از لیزر مجرای ایجاد شده را برش داده و در کمترین زمان ممکن، محتویات مجرای ایجاد شده را تخلیه می نمایند. لیزر درمانی بدون ریسک آسیب به عضله اسفنکتر مقعدی انجام می شود.
لیزر درمانی در کمتر از نیم ساعت انجام شده و چون تمامی عفونت ایجاد شده، رفع می شود، ریسک بازگشت بیماری وجود ندارد. از دیگر مزیت های لیزر درمانی می توانیم به هزینه مناسب آن و دوره نقاهت کوتاه مدت اشاره کنیم.
کیست مویی
از دیگر بیماری های شایع ناحیه مقعدی که ارتباط مستقیم با نشستن طولانی مدت دارد، کیست مویی می باشد که این بیماری عفونی باعث ایجاد کیست حاوی مو بر روی سطح پوست ناحیه مقعدی مابین دو کفل و بالای کمر می گردد.
این بیماری در اثر برگشت مو به داخل پوست ایجاد می شود. این کیست ممکن است به شکل سوراخی بر روی پوست نمایان شود و یا دچار عفونت شده و به شکل آبسه دیده شود.
کیست مویی باید هرچه سریع تر درمان شود، بی توجهی به درمان می تواند عوارض جبران ناپذیری را داشته باشد و حتی در مواردی باعث سرطان پوست شود.
علت
علت دقیقی را نمی توان برای کیست مویی عنوان نمود، اما مجموعه ای از عوامل موجب می شود، پوست دچار سایش شده و مو به داخل پوست باز گردد و باعث عفونت شود. همچنین ممکن است، عاملی ژنتیکی داشته باشد. برخی از مهمترین علت ها به این شرح است:
- نشستن به مدت طولانی
- لباس های نامناسب شامل استفاده از لباسهای تنگ با الیاف غیر طبیعی
- موهای ضخیم و زبر
- اصلاح نکردن موهای زائد
این بیماری در مردان شایع تر از زنان است.
علائم
مهمترین نشانه های کیست مویی به این شرح است :
- درد
- التهاب پوست
- سوزش و خارش
- ترشحات بد بو
- لمس کیست یا برجستگی حاوی مو
درمان
همان طور که قبلاً هم ذکر شد، درمان کیست مویی باید هرچه سریع تر انجام شود. بی توجهی به درمان ممکن است عوارض ناخوشایندی را به دنبال داشته و درمان آن را با اختلال مواجه نماید.
درمان کیست مویی با استفاده از درمان های خانگی و دارویی امکان پذیر نمی باشد. این درمان ها تنها در برطرف نمودن علائم بیماری نظیر درد، عفونت، خارش و سوزش موثرند و تاثیری در برطرف کردن علت اصلی بیماری ندارند.
جراحی کیست مویی
برداشت کامل نواحی کیست و قسمتی از اطراف آن، به منظور برطرف کردن عفونت است. جراح کیست مویی نیازمند تخصص و مهارت کافی در این زمینه بوده زیرا در غیر این صورت احتمال آسیب به عضله و بروز بی اختیاری وجود دارد.
جراحی در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام می شود و نیاز است بیمار چند روز را در بیمارستان استراحت نماید. پس از جراحی معمولاً از بخیه برای بستن زخم استفاده نمی شود، زیرا احتمال عفونت مجدد و بازگشت بیماری وجود دارد. یکی از عوارض ناخوشایند جراحی به جای ماندن آثار عمل می باشد که اجتناب ناپذیر بوده و میتواند روحیه فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
درمان کیست مویی با لیزر
همانند سایر بیماری ها بهترین روش درمان این بیماری لیزر درمانی است. لیزر هیچ یک از معایب جراحی کیست مویی را نداشته و می تواند درمانی قطعی باشد.
در این روش درمانی با استفاده از لیزر کیست مویی را برش می زنند. چون در این روش از چاقو استفاده نمی شود، ریسک به جای ماندن تیغ پس از عمل وجود ندارد. به علاوه برای انجام لیزر نیازی به بستری در بیمارستان نبوده و درمان به صورت سرپایی انجام می شود و مهمترین برتری آن نسبت به جراحی سنتی دوران نقاهت بسیار کوتاه آن می باشد.
کلینیک نوین مرکز درمان بیماری های بواسیر،هموروئید، شقاق، فیستول، کیست مویی
وب سایت کلینیک نوین : jarah.clinic
تلفن تماس : 88871047-021
